"İnsanın namaz duruşunda ise dikey, rükuda yatay vaziyette olmuştur. Secde ile baş kısmı yere eğilir. Bunun bu hali Allah'a çabuk seviyede yaklaşandır. Secde esnasında kişinin Rabbine en samimi ve yakın bulunduğu yeridir. İnsanda Allah'a karşı maddi anlamda eğilir ve küçülürse, manevi derecesi o kadar büyür ve yükselir" "İtaat ile tevazu için eğilmiş ve boyun bükmek, yere kapanmak, yüzü yere sürmek" ise bu manaları alan secde, dinin kavramı olan, Allah'ın emirlerini yerine getirmektir.
Yüce Allah, der ki; "Görmez misin ki, göklerde olanlar ve yerde olanlar, güneş, ay, yıldızlar, dağlar, ağaçlar, hayvanlar ve insanların çoğu Allah'a secde ederler, çoğunuzun üzerine de azap hak olmuştur. Allah kimi hor ve hakir kılarsa, artık onu kıymetli kılacak bir kimse olmayacaktır. Şüphesiz Allah dilediğini yapar". "Göklerde ve yerde bulunanların hepsi, ister istemez Allah'a secde ederler." buyurmuştur. Islah anlamında, Allah'a ibadet etmek niyetinde alnı yere koymak namazın içindeyken ve müsait olmak üzere ikiye ayrılmıştır. Namazın içinde secde de bulunmak namazın rükunlarından olarak farzdır. Bir nimete erişebilmek için yada bir felaket ve zulümden kurtulmak için yapılmış şükür secdesi de müsait bir secde olan, vaciptir.
Secdenin Çeşitleri
Namaz Secdesi; Namazın her rekatında, Rükudan doğrulduktan sonra 2 kere yapılmaktadır.
Şükür Secdesi; Ne tür olursa olsun bir hadiseden oluşarak şükür secdesi yapılır. Misal, beklemekte olduğunuz bir konunun gerçekleşmesinde yada çok sevdiğinizin haberini almak, malınızın artması vs. gibi niyetli şükür secdesi yapılır.
- Şükür secdesi yapmak müstehaptır.
- Camilerde farz namazlardan sonra yapmak mekruhtur.
- Kerahet vakitlerinde secde yapmak mekruhtur.
- Şükür secdesi, namaz dışında yapılmalıdır.
Şükür Secdesinin Yapılışı; Şükür secdesi yapmaya niyet edilir. Niyet ettim Allah rızası için şükür secdesi yapmaya, doğruldum kıbleye.
Allah'u Ekber (tekbir getirilerek) önce secdeye varılır ve 3 defa secde teşbihi (Sübhane Rabbiyel A'la) okunur. Ardından yine Allah'u Ekber (tekbir getirilerek) secdeden kalkılır.
Sehiv Secdesi; Bu secdeyi yapmak namazın vaciplerindendir. Namazda yapılması gereken şeyi unutmak, ek***yapmak yada yapılan hatayı düzeltmek için bu secde yapılır.
Sehiv Secdesi Gerektiren Durumlar
- Namazın vaciplerinden herhangi birini geciktirmek veya terketmek.
- Namazın farzlarından herhangi birini geciktirmek. (Eğer terk edilirse namazın tekrar kılınması gerekir.)
Sehiv Secdesinin Yapılışı; Sehiv secdesi, son oturuşta Tehiyyat duasından sonra (tek başınıza iseniz sağa-sola, imam ile beraberseniz sadece sağa) selam verilir. Daha sonra iki defa secde edilerek Tehiyyat ve sonraki dular okunarak tekrar sağa-sola selam verilir ve namazdan çıkılır. Eğer imam "Sehir Secdesi" yapılacak bir durumda bulunduysa son oturuşta sadece sağa selam verir. Bunun nedeni cemaatin "Sehiv Secdesi" 'nin yapılacağını anlamasıdır. Eğer imam, iki tarafa selam verirse cemaat namazın bittiğini sanar.
Tilavet Secdesi; Kur'an-ı Kerim'deki secde ayetleri okunduğunda ve duyulduğunda yapılması gereken secdedir. Tilavet secdesi vaciptir. Bu secdeye ilk önce niyet ile başlanır.
Niyet; Niyet ettim Allah rızası için tilavet secdesi yapmaya, doğruldum kıbleye!
Niyet ettim Allah rızası için Kur'an'da geçen secde ayetine hitaben Tilavet secdesi eda etmeye, doğruldum kıbleye!
Bu iki niyetten birini söyleyerek Tekbir getirmek ve direk secdeye kapanmak. Secdede Sübhane Rabbiyel A'la teşbihini (3 defa) okumak. Ardından yine Tekbir getirerek, Ayağa kalkılır. Ayağa kalkarken "Semi'na eta'na gufraneke Rabbena ve ileykel mesir" okunur.
Eğer birden fazla Tilavet secdesi yapılacaksa, bir kere niyet etmek, ve ardından arka arkaya Tilavet Secdesi yapmak yine kafidir.